مرکز تات شناسی ایران

منبع:  ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

استان  قزوین - شهرستان تاکستان 
نام های قدیمی :  سیاه دهن 
جمعیت: 99841  نفر 
زبان گفتاری: تاتی ، ترکی ، فارسی

شهر تاکستان در ۳۰ کیلو متری جنوب غربی قزوین واقع شده است .ساکنین اصلی این شهر به زبان تاتی بازمانده زبان قدیمی ایرانی سخن می گویند. تاکستان را با پیشینه ای حدود ۷۰۰۰ سال جزء قدیمی ترین شهرهای ایران و جهان می دانند.

زبانِ میانجی در میانِ نسلِ جوان و بیشترِ میانسالان فارسی‌ست؛ ولی برخی ازمیانسالان و بسیاری از سالخوردگانِ تاکستانی‌زبان با ترک‌ها به‌راحتی ترکی حرف می‌زنند، یعنی در میانِ این گروه‌هایِ سِنّی، رابطه‌هایِ ترک-تات به زبانِ ترکی بوده و هنوز هست. از این میان ترک‌ها، کردها و گیلک‌هایی که در این شهر ساکن‌اند، همگی، این زبان را می‌فهمند ولی رابطه‌ها به فارسی‌ست. ترک‌ها، کُردها و فارس‌هایی نیز هستند که این زبان را به‌خوبی حرف می‌زنند. فراگیرانِ بیرون از زبان به‌ندرت می‌توانند به لهجه‌یِ خودِ این مردم حرف بزنند. زبان و جمعیت غالب در این شهر، تاتی است.

برخی از پدر و مادرها نیز به‌خاطرِمزیت‌هاِ بعدیِ فارسی برایِ فرزندانشان، زبانِ فارسی را به‌عنوانِ زبانِ خانه برمی‌گزینند؛ با این‌حال هنوز بیشترِ مردم با فرزندانشان تاتی حرف می‌زنند. 

مردم در تاکستان به زبانِ خود تاتی یا سیادونیجی (siyâdiniji) می‌گویند و به شهرِ خود سیادون .